ارزیابی مولکولی و مورفولوژیکی والدین و نتاج برتر حاصل از تلاقی انگورهای دانه‌دار و بیدانه به منظور تعیین رابطه والدین ـ نتاج

انگور از مهمترین محصولات باغبانی جهان و ایران است. از قرن گذشته تا کنون تلاش‌های زیادی جهت اصلاح انگور انجام شد. در ایران تحقیق به منظور اصلاح انگور برای مصارف تازه‌خوری و کشمشی از سال 1375 شروع شده است. بدین منظور ارقام عسکری، یاقوتی، بیدانه سفید و بیدانه قرمز به عنوان والدهای پدری و ارقام موسکات هامبورگ، قزل‌اوزوم، دیزماری، رجبی‌سفید، علی‌بابا، الحقی‌قرمز و تبرزه به عنوان والدهای مادری انتخاب و دورگ‌گیری بین آنها در سال 1378 و 1379 انجام شد. از مجموع 1400 نتاج بدست آمده، 381 نتاج حاصل از 26 تلاقی کنترل شده در طی دو سال 1385 و 1386 برای صفات کمی و کیفی میوه مورد ارزیابی قرار گرفته و بمنظور تایید صحت تلاقی کنترل شده و نتیجه آن، 12 نتاج برتر و والدین پدری و مادری توسط 14 نشانگر مولکولی ریزماهواره مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج دورگ بودن نتاج مورد بررسی و تمایز ژنتیکی و فنوتیپی آنها از والدین و تفاوت ژنتیکی بین نتاج را تایید نمود. بیشترین تشابه یک والد مادری با نتاج به میزان 65/0 و بین رقم علی‌بابا و سه ژنوتیپ S54, S55, S40 بدست آمد. نتایج نشان‌داد خودگرده‌افشانی در والدین مادری پس از اخته کردن آنها رخ نداده است. نشانگر ریزماهواره همچنین توانست والدین و نتاج را از یکدیگر تفکیک نماید و تنها در تفکیک دو والد پدری بیدانه سفید و بیدانه قرمز به دلیل تشابه بالای آنها کارآیی لازم را نداشت. بین نتاج روابط خواهر و برادر تنی به خوبی مشخص و والدین هر یک از نتاج نیز تا حدودی مشخص گردید. در نهایت با استفاده از روش‌های انتساب مبتنی بر درست‌نمایی، ضمن کاهش خطاها، آزمون شناسایی والدین نیز با موفقیت انجام شد. بررسی چهار صفت کیفی در نتاج و مقایسه آن با والدین آنها حاکی از بهبود صفات در نتاج انتخاب شده بود.